Krachtenveldanalyse

Een krachtenveldanalyse geeft inzicht in de positie van partijen en hun belang bij bepaalde uitkomsten. Een krachtenveldanalyse begint bij het inventariseren van de relevante spelers. Vervolgens vindt een positiebepaling plaats op basis van de invloed die bepaalde spelers hebben en wat hun belangen zijn. Daarna wordt ingeschat hoe de actoren zich op zullen stellen. Ten slotte wordt een benaderingsstrategie geformuleerd.

De opstelling van actoren hangt af van de mate waarin er overeenstemming is over de inhoud en het vertrouwen dat men in de relatie heeft. Actoren kunnen worden getypeerd als coalitiepartners, bondgenoten, opponenten, vijanden en opportunisten.

Een actorenkaart is een handig hulpmiddel bij het uitvoeren van een krachtenveldanalyse. Een actorenkaart vermeldt per actor: rol, belang, invloed, onderlinge relaties, wanneer betrekken, hoe benaderen, actie op korte termijn.

• In veel projecten zijn er actoren die weerstand bieden tegen de plannen. Het weerstandstrategiemodel geeft handvatten om hier mee om te gaan:
• Richt je niet op het afdwingen van een bepaalde keuze of gekozen richting.
• Houd rekening met de verschillende groepen en hun weerstand en ga er niet meteen tegen in.
• Als de eerste emotie eruit is, ontstaat de mogelijkheid om bereidheid op te bouwen.
• Geef informatie (wat kun je verwachten?) en biedt steun (wat is nodig om mee te kunnen doen?).

Het bijgevoegde document legt uit hoe een krachtenanalyse kan worden uitgevoerd.

Doel en doelgroep
Bij het opstellen en realiserenvan beleid zijn vaak andere partijen nodig. Een krachtenveldanalyse helpt om vast te stellen hoeveel invloed deze partijen hebben en welk belang ze hebben bij een bepaalde uitkomst.

Toepassing
Een krachtenveldanalyse is nuttig in complexe situaties waarin veel actoren betrokken zijn. Het helpt om het gezichtspunt van deze actoren te bepalen. Deze informatie is behulpzaam bij het bepalen hoe deze actoren bij het proces betrokken kunnen worden.

Te betrekken partijen
Informatie is nodig over standpunten en ideeën van de betreffende partijen. Deze informatie kan worden ingeschat of kan worden verkregen door partijen direct of indirect te benaderen.

Aandachtspunten
Een krachtenveldanalyse wordt vaak tevoren gemaakt op basis van inschattingen. De houding van partijen kan echter veranderd zijn. Ook tijdens het te doorlopen proces kunnen de posities van actoren opschuiven. Sta stil bij veranderingen in opstelling en speel hier tijdig op in.

Praktijkvoorbeelden
Bij het realiseren van mobiliteitsmanagement op bedrijventerrein Goudse Poort is gebruik gemaakt van een krachtenveldanalyse.

Meer informatie in de Kwaliteitswijzer Beleid:

• Beleidscontext